Στηθαγχη, το σήμα κινδύνου της καρδιάς

Η στηθαχγη ειναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα πόνου στο στήθος , που οφείλεται σε ανεπαρκή εφοδιασμό του μυοκαρδικου μυός με αίμα. Όπως τα διάφορα όργανα του σώματος παίρνουν οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες με την κυκλοφορία του αίματος και τις αρτηρίες , έτσι και η καρδιά τροφοδοτείται απο τις στεφαινιαίες αρτηρίες . Οταν η προσφορά οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών απο τις στεφανιαίες αρτηρίες δεν επαρκεί στο μυοκάρδιο για να καλύψει τις ανάγκες του, τότε το μυοκάρδιο " υποφέρει " ισχαιμει, με αποτέλεσμα τον πόνο της στηθαγχης . Αυτο μπορει να συμβεί οταν μειώνεται η διάμετρος του αυλου των στεφανιαίων, είτε λόγω στενωσης ( αθηροσκληρωση) είτε λόγω σπασμού των αγγείων της καρδιάς . Συχνότερα συμβαίνει οταν η καρδια έχει αυξημένες απαιτήσεις ( άσκηση , συναισθηματικη φόρτιση , ψύχος κτλ ) χωρίς να μπορει να αντιρροπησει με αγγειοδιαστολη των αγγείων της τις αυξημένες αυτές ανάγκες.  Βέβαια, πρέπει να τονιστεί ότι συνήθως τα αποτελέσματα της ισχαιμιας- στηθαγχης ειναι συνήθως αναστρεψιμα και υποχωρούν με την ξεκούραση . Σε περίπτωση όμως παρατεταμένης ή αποτομης μεγάλης ισχαιμιας μπορει να προκληθούν μη αναστρέψιμες βλάβες και νεκρώση ( οξύ έμφραγμα του μυοκαρδιου ) . Η στηθαγχη αποτελει την κυριότερη και συχνότερη εκδήλωση στεφανιαιας νόσου ,αλλα υπάρχουν και άλλες παθήσεις που μπορούν να τη προκαλέσουν , όπως για παράδειγμα η βαλβιδικη αορτικη νόσος, οι ταχιαρρυθμιες, η θυρεοτοξικωση, η αναιμία, οι αγγειιτιδες κλπ . Η στηθαγχη λόγω της στεφανιαιας νόσου , παρουσιάζεται συνήθως στη μέση ηλικία και σε ηλικιωμένους , ενω οταν οφείλεται σε άλλες αιτίες μπορει να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία . ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΠΑΘΗΣΗΣ  Υπάρχουν 3 είδη στηθαγχης. Η ΣΤΑΘΕΡΗ . Ειναι η πιο συχνή μορφή . Οφείλεται στη στενωση των στεφανιαίων αγγείων και ο πόνος εμφανίζεται έπειτα απο συγκεκριμένο φορτίο άσκησης , που ειναι διαφορετικό απο άνθρωπο σε άνθρωπο . Τα συμπτώματα συνήθως ειναι σταθερά υπο τις ίδιες συνθήκες , οπότε ειναι προβλεψιμα , διαρκούν λίγα λεπτά και ανακουφιζονται με την ανάπαυση ή με την λήψη νιτρωδων υπογλωσσίως.  Η ΑΣΤΑΘΗΣ. Ειναι λιγότερο συχνή αλλα πιο σοβαρη . Οφείλεται σε απότομη αύξηση της στενωσης της αρτηρίας , λόγω ρήξης της αθηρωματικης πλάκας μέσα στον αυλο , με αποτέλεσμα να μεγαλώνει η στενωση χωρίς όμως να φραζει τελείως το αγγειο . Εμφανίζεται ως στηθαγχη α) που επιδεινώνεται ( πιο συχνή και έντονη και με μεγαλύτερη διάρκεια ) σε ασθενή με σταθερή στηθαγχη ,β) που εμφανίστηκε πρόσφατα γ) που παρουσιάζεται σε ηρεμία ή στην ελάχιστη προσπάθεια . Μπορει να θεωρηθεί προάγγελος οξέος έμφραγματος του μυοκαρδιου.  Η PRINZMETAL . Οφείλεται κυρίως σε σπάσμο των στεφανιαίων αγγείων παρα σε  αθηροσκληρωση. Συνήθως εμφανίζεται σε ηρεμία ή κατα τη διάρκεια του ύπνου . Εκλυτικοι παράγοντες ,θεωρούνται το ψυχικό στρες , το κάπνισμα , και ο υπεραερισμος ( επιφανειακή γρηγορη αναπνοή ).  ΠΩΣ ΓΊΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ  Η διάγνωση βασίζεται  Στο ιστορικό και την κλινική εξέταση του ασθενούς , ειδικα αν υπάρχουν πολλαπλοι παράγοντες κινδύνου για στεφανιαια νόσο ( σακχαρωδης διαβήτης , υπέρταση , κάπνισμα , υπερλιπιδαιμια, οικογενειακό ιστορικό πρωινής στεφανιαιας νόσου, παχυσαρκία, καθιστική ζωη ).  Στο ηλεκτροκαρδιογραφημα ΗΚΓ , το οποίο ειναι διαγνωστικό κατα τη διάρκεια του πόνου, αλλα που μπορει να ειναι απόλυτα φυσιολογικό μετα την υποχώρηση του.  Στο τεστ κόπωσης , κατα το οποίο ο ασθενής υποβάλλεται σε κάποια κόπωση , ώστε να προκληθεί ο στηθαγχικός παροξυσμος και να φανούν και οι χαρακτηριστικές ανωμαλίες στο ΗΚΓ. Στο σπινθηρογραφημα κόπωσης με θαλλιο , με το οποίο ανιχνεύονται περιοχές ισχαιμιας αναστρέψιμης ή μόνιμης . Ειναι χρήσιμο για τις περιπτώσεις που το απλο τεστ κόπωσης δεν μπορει να διενεργηθεί ή ειναι αμφίβολο .  Στη στεφανιογραφια , η οποία ειναι επεμβατικη εξέταση επιβεβαίωσης της στεφανιαιας νόσου και η οποία προσδιορίζει την έκταση της βλάβης . Διεξάγεται οταν οι παραπάνω εξετάσεις ειναι ενδεικτικές στεφανιαιας νόσου.  Οταν διαπιστωθεί η ύπαρξη και εκτιμηθεί η σοβαρότητα της στεφανιαιας νόσου , αποφασίζεται αν ο ασθενής θα αντιμετωπιστεί μονον συντηρητικά  1) με οδηγίες για την καταπολέμηση των παραγόντων κινδύνου : διακοπή καπνίσματος , ρύθμιση του σακχάρου , ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης , έλεγχος του σώματικου βάρους , άσκηση , ρύθμιση λιπιδιων, σωστή διατροφη καθώς και αποφυγή καταστάσεων που μπορει να εκλυουν στηθαγχη ( λοιμώξεις , αναιμία, αρρυθμιες). 2) με φαρμακευτική αγωγή: ασπιρίνη, νιτρωδη, β αποκλειστες, ανταγωνιστές ασβεστιου, υπολιπιδιαμικα αν χρειάζεται κλπ ή αν χρειάζεται και επεμβατικη αντιμετώπιση .  Η απόφαση για επεμβατικη αντιμετώπιση για τους ασθενείς με σταθερή στηθαγχη και χρόνια στεφανιαια νόσο σχετίζεται πρώτον με την ανακούφιση επιμενουσας στηθαγχης παρα τη μέγιστη φαρμακευτική αγωγή , και δεύτερον με την προσπάθεια βελτίωσης της πρόγνωσης του ασθενούς. Η επεμβατικη παρέμβαση μπορει να γίνει με αγγειο πλαστική ή ακόμη και με αόρατο στεφανιαια παράκαμψη ( bypass ) . Η επιλογη του είδους της παρέμβασης , καθορίζεται απο τα ευρήματα της στεφανιογραφιας , τη θέση , την έκταση και τον αριθμο των βλαβών στα στεφανιαια αγγεία.  Η στηθαγχη απαιτει χρόνια αντιμετώπιση και τακτική παρακολούθηση , με στόχο την ανακούφιση του ασθενούς απο τα συμπτώματα , την επιβράδυνση της εξέλιξης της στεφανιαιας νόσου και την μείωση του κίνδυνου για ανάπτυξη έμφραγματος του μυοκαρδιου. Η στηθαγχη ειναι το καμπανάκι της καρδιάς. Η άμεση κα έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της, μπορει να σώσει ζωές , χωρίς βέβαια να ξεχνάμε ότι κάθε πόνος στο στήθος δεν σήμαινει στηθαγχη .  ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ  Έχει 4 χαρακτηριστικά  ΤΗΝ ΕΝΤΟΠΙΣΗ. Η συχνότερη εντοπιση ειναι το κέντρο του στήθους , συνήθως πίσω απο το στερνο , όμως μπορει να εντοπίζεται σε άλλες θέσεις στο θωράκιση τοίχωμα , στην κάτω γναθο, στο επιγαστριο , στη ράχη, στους βραχίονες , κυρίως στον αριστερό , καθώς και στους καρπούς.  ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΠΌΝΟΥ. Μπορει να ειναι ηπιος εως πολυ έντονος . Ο πόνος της στηθαγχης έχει ποικίλους χαρακτηρισμούς , όπως μια αίσθηση βάρους στο στήθος, κάψιμο , πίεση .  ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ. Συνήθως εμφανίζεται με την κόπωση ή την άσκηση και υποχωρεί με την ανάπαυση ή την λήψη νιτρωδων φαρμάκων. Εκλυτικοι παράγοντες, μπορει να ειναι η συναισθηματικη φόρτιση , ο φόβος, το κρύο, τα βαριά γεύματα.  ΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ. Η στηθαγχη συνήθως αναγκάζει τον ασθενη να σταματήσει αυτο που κάνει και η ενόχληση συνήθως υποχωρεί σε λίγα λεπτα ,ενω η συνολική διάρκεια δεν ξεπερνά τα 20 λεπτα. Επίσης με τη χορήγηση νιτρωδων , επιτυγχάνεται ταχύτατα ανακούφιση απο τον πόνο . Γιαυτο άλλωστε αποτελει και ένα έμμεσο διαγνωστικό κριτήριο της στηθαγχης . Της καρδιολόγου Γκατσιελλας Βιταλη .  Περιοδικό για την αναπηρια ΙΣΟΤΙΜΙΑ Μαρτ. Απρ. 2012