ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ-Η τροφή Θαύμα

Πρόκειται να γίνει κατανοητό παρα κάτω γιατί το μικροσκοπικό αυτό φύκι θεωρούνταν και θεωρείται τροφή και όχι συμπλήρωμα διατροφής.
Είναι γιατί από παλία ήταν γνωστό στους Ιθαγενέις της Κεντρικής Αμερικής σαν βασικό συστατικό της διατροφής τους και αυτό όχι τυχαία, γιατί όπως σήμερα πλέον έχει αποδειχθεί η σπιρουλίνα είναι πηγή υψηλής συγκέντρωσης και ποιότητας πρωτείνης, ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, μεταλλικά στοιχεία σπάνιας ποιότητας λιπαρές ουσίες απαραίτητες για τον νευρικό ιστό κ.ά.
Ενδιαφέρουσα είναι η δράση της πάνω στον ιό του AIDS του οποίου φάινεται να αναστέλλει την λειτουργία.
Το κύριο ακόμα πλεονέκτημα της είναι ότι οι βιταμίνες της και τα μεταλλικά άλατά της σαν πηγή δνε είναι συνθετικά αλλά 100% φυσικά και σε καμμία περίπτωση δεν περιέχουν τοξικά κατάλοιπα.
Τρεις μόνον παραγωγοί σπιρουλίνας υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Οι δύο είναι Ελληνες με έδρα παραγωγής και καλλιέργειας την Νιγρίτα Σερρών.

Η ΤΡΟΦΗ
Οπως αναφέρθηκε προηγουμένωςη Σπιρουλίνα είναι ένα μικροσκοπικό νηματώδες κυανοπράσινο μικροφύκος (microalgae) του γλυκού νερού που όμως μπορεί να αναπτυχθεί και στο θαλασσινό.Επιστημονικότερα ανομάζεται arthrospira (Αρθροσπείρα) και ανήκει στα κυανοβακτήρια.
Εκ πρώτοις εντυπωσιάζει με το βαθύ πράσινο χρώμα της το οποίο τονίζει τα μέρη που ευδοκιμεί και τα χαρακτηρίζει. Το χρώμα αυτό το οφείλει σε μιά χρωστική, την πρωτείνη φυκοκυανίνη που είναι ισχυρό ανιοξειδωτικό αλλά και την χλωροφύλλη ουσία γνωστή που χαρακτηρίζει τα φυτά και που είναι δέκτης ισχυρής ηλιακής ενέργειας.
Από διατροφική άποψη αποτελεί την πλουσιότερη σε πρωτείνη "πράσινη τροφή".
Περιέχει 5% λιπαρά χωρίες καθόλου χοληστερόλη, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων βρίσκεται σε μορφή των απαραίτητων για την υγεία ω-6-λιπαρών οξέων, κυριώς λινολεικών και γ-λινολενικού οξέος.

Είναι εκπληκτικό πράγματι, πώς ένα τόσο μικρός οργανισμός, μπορέι να κρύβει τόσες πολλές βιταμίνες και τόσα άλλα στοιχεία, και μάλιστα στην ιδανική αναλογία για τον ανθρωπινο οργανισμό, ώστε δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως πρόκειται για θάυμα της φύσης δώρο στον άνθρωπο.

ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ

• Εχει 60-70% περιεκτικότητα σε πρωτείνη.αντίστοιχα η περιεκτικότητα σε πρωτείνη άλλων τροφών είναι η σόγια 35%, σκόνη γάλακτος 35%, κρέας 15-25%, αυγά 12%, δημητριακά 8-14%
• Η περιεκτικότητά της σε βιταμίνη Β12 είναι 2-6 φορές περισσότερη από το ωμό βοδινό συκώτι
• περιέχει 58 φορές περισσότερο σίδηρο από το ωμό σπανάκι και 28 φορές παρισσότερο από το ωμό βοδινό συκώτι
• Είναι 3 φορές περισσότερο πλούσια σε βιταμίνη Ε από το ωμό φύτρο σιταριού και λεχει 49% καλυτερη απορρόφηση από την συνθετική βιταμίνη Ε
• 25 φορές υψηλότερη περιεκτικότητα β-καροτίνης από ότι τα ωμά καρότα
• Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα της είναι τρεις φορές περισσότερα από ότι στο λάδι νυχτολούλουδου

• Η περιεκτικότητά της σε χλωροφύλλη είναι 5-30 φορές υψηλότερη από τον σπόρο άλφα-άλφα, το σταρόχορτο και το κριθαρόχορτο.

ΠΑΛΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
Υπάρχουν αναφορές ότι είχε ευρεία χρήση στο διαιτολόγιο των Αζτέκων στο Μεξικό εδώ και 400 χρόνια.
Στις μέρες μας αποτελεί τροφή της φυλής kanembu στην περιοχή της λίμνης Τσαντ στη Δημοκρατία του Τσαντ στην Αφρική. Εκει πωλείται σαν αποξηραμένο είδος ψωμιού και ονομάζεται "dihe".
Για την καλλιέργεια του προς μαζική παραγωγή εδώ και είκοσι χρόνια χρησιμοποιούνται μεγάλες δεξαμενές αλλά και συγκεντρώσεις σε φυσικές λίμνες. Η σημερινή παγκόσμια παραγωγή ξεπερνά τους 3000 τόνους.

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Μπορέι να καταναλωθεί και ως πρόσθετο σε διάφορα είδη τροφίμων (ζυμαρικά, γαλακτοκομικά, χυμού κλπ) αλλά μπορέι να χρησιμοποιηθεί και ως άριστη ζωοτροφή, ως τροφή σε υδατοκαλλιέργειες, ως πρώτη ύλη για την παραγωγή χρωστικών τροφών και καλλυντικών, για φθορίζοντες δείκτες σε ιατρικά τεστ καθώς και για την παραγωγή ενζύμων στην Μοριακή Γενετική..
Είναι ασφαλέστατο διατροφικό προιόν και αυτό έχει αποδειχθεί τόσο από εκτενείες τοξικολογικές μελέτες όσο και από την μακροχρόνια κατανάλωσή της ανα τους αιώνες.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Αυτές οφεόλονται στις δύο κύριες ουσίες που συγκεντρώνη η Σπιρουλίνα την ΦΥΚΟΚΥΑΝΙΝΗ και την ΣΠΙΡΟΥΛΑΝΗ.
Η φυκοκυανίνη είναι η κυτριότερη πρωτείνη της σπιρουλίνας. Είναι μία φυκομπιλιποπρωτείνη επειδή περιέχει μία κυανή χρωστική, το τετραπυρρολικό χρωμοφόρο κυανομπιλίνη, στο οποίο οφείλεται το βαθύ κυανουν χρώμα της πρωτείνης αυτής. Συμμετέχει στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης μαζι με την φυκομπιλιποπρωτείνη αλλοφυκοκυανίνη και τη χρωστική χλωροφύλλη.
Η σπειρουλάνη είναι ένας θειικός πολυσακχαρίτης μεγάλου Μοριακού βάρους και αποτελείται από απλά σάκχαρα, παράγωγα της ραμνόζης, ξυλόζης καθώς και ουρονικά οξέα.

ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Τα κύρια αντιοξειδωτικά συστατικά είναι η φυκοκυανίνη, σπειρουλάνη, το β-καροτένιο, και ορισμένες πολυφαινόλες.
In vitro έχει αποδειχθεί ότι η φυκοκυανίνη δεσμέυει τις πολύ δραστικές ρίζες του υδροξυλίου και υπεροξειδίου, καθώς και τα δραστικά υπεροξυνιτρώδη ιόντα. παρεμποδίζει την οξείδωση λιπιδίων καθώς και εκλεκτικά τη δράση του ενζύμου κυκλοοξυγενάση-2 COX-2, το οποίο είναι υπεύθυνο για διάφορες φλεγμονώδεις καταστάσεις και υπερεκφράζεται σε διάφορους τύπους καρκίνου.
Η σπιρουλάνη δεσμεύει ρίζες υδροξυλίου και λιπιδίων καθώς και τις ελεύθερες ρίζες DMPD και ABTS.

ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Ερευνες σε ανθρώπινα κύτταρα αλλά και σε ανθρώπους έδειξαν ότι η κατανάλωση 1γρ σπειρουλίνας την ημέρα προκαλεί πλήρη εξάλειψη βλαβών λευκοπλακίας (προκαρκινική βλάβη βλεννογόνου του στόματος). Η φυκοκυανίνη επάγει απόπτωση (κυτταρικό θάνατο) ανθρώπινων κυττάρων λευχαιμίας, ενώ η σπειρουλάνη μειώνει την μεταστατικότητα στον πνέυμονα κυττάρων μελανώματος.Παράλληλα εκχύλισμα πολυφαινολών σπιρουλίνας αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό ανθρώπινων κυττάρων ηπαττώματος (όγκος ήπατος).
Πρόσφατα άρχισε να δοκιμάζεται η χρήση της χρωστικής φυκομπιλίνης για τη στοχευμένη δημιουργία ελέυθερων ριζών, με΄τα από διέγερσή της με γωτεινή ακτινοβολία με σκοπό την καταστροφή καρκινικών όγκων (φωτοδυναμική θεραπεία)

ΚΑΤΑ ΤΟΥ AIDS
Η πλέον ενδιαφέρουσα ιδιότητα της σπιροθλίνας και ιδιαίτερα της σπιρουλάνης είναι η ικανότητά της να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη του ιού HIV-1, καθώς και άλλων ιών.
Μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι η κατανάλωση 5γρ σπειρουλίνας την ημέρα αυξάνει το επίπεδο IgE στο σίελο ανθρώπων, ενώ κανονικοποιει τα επίπεδα IgE στο αίμα (μείωση αλλεργικών αντιδράσεων).Παράλληλα προστατεύει έναντι της αλλεργικής ρινίτιδας. Η κατανάλωση σπειρουλάνης οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων IFNγ.Επίσης και τα επίπεδα της IL1 και του νεκρωτικού παράγοντα των όγκωνTNFα στα ανθρώπινα κύτταρα Τ.

ΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΩΝ
Λόγω των ανωτέρω ιδιοτήτων που εκτέθηκαν, η σπιρουλίνα προσέλκυσε την προσοχή των ερευνητών της NASA για κάποιο υποκατάστατο της υψηλής απαιτήσεων διατροφής των αστροναυτών, κατά τις μακροχρόνμιες παραμονές τους στους διαστημικούς σταθμούς.
H NASA ακόμη μαζί με άλλες συνεργαζόμενες Εθνικές Διαστημικές Υπηρεσίες, σχεδιάζει ένα "Ελεγχόμενο Οικολογικό Σύστημα Υποστήριξης Ζωής" το οποίο θα παρέχει οξυγόνο και τροφή στους αστροναύτες και θα ανακυκλώνει τα απόβλητα, ανθρώπινα και μη, με τη βοήθεια διαφόρων βακτηρίων, κατά την διάρκεια των διαπλανητικών ταξιδίων.
Ενα παρόμοιο Ευρωπαικό πρόγραμμα ονομάζεται MELISSA και υποστηρίζεται από την Ευρωπαική Υπηρεσία Διαστήματος (ESA).στο σύστημα αυτό υποστήριξης της ζωής προβλέπεται η ανάπτυξη μικροοργανισμών και η σπιρουλίνα έχει τον κεντρικό ρόλο στην όλη διαδικασία.

γιά τη σπιρουλίνα της περιοχής Νιγρίτας Σερρών να πούμε εν συντομία ότι η ιδέα της παραγωγής ξεκίνησε το 1992 έπειτα από 10ετη έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα του τμήματος Γεωλογίας-Γεωθερμίας και του Ινστιτούτου Γεωμεταλλευτικών Ερευνών. ο καθηγητής του Αριστ.Παν.Θεσσαλονίκης Δρ.Μιχαήλ Φύτικας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω περιοχή είναι όχι μόνον ιδανική για την παραγωγή σπιρουλίνας, αλλά αποτελεί και την μοναδική περιοχή της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης που συνδυάζει αρμινικά τις παραμέτρους καλλιέργειας του κυανοπράσινου φύκους.
Οι δυό Σερράιοι παραγωγοί με τους οποίους η NASA αλλά και η Ρώσικη Διαστημική Υπηρεσία ήλθαν σε επαφή είναι οι Μιχάλης Ζουλουμίδης και Βαγγέλης Κολτσιάκης.
το αρθρο βασίστηκε κυριώς σε στοιχεία που έχουν παραχωρηθεί απο τον Δρ Θεόδωρο Σωτηρούδη, Διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας του Εθν.Ιδρ.Ερευνών, και που η Μαρ.Γιαννακάρα επιμελήθηκε για το περιοδικό Pharma News