Πονοκέφαλος: Πότε Είναι Ανησυχητικός;

 Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν νιώσει την εμπειρία του πονοκεφάλου, ενώ πολλοί είναι και αυτοί που ταλαιπωρούνται περιστασιακά ή και συχνά από πονοκέφαλο.

Μια συχνή σκέψη ενός ανθρώπου που παρουσιάζει πονοκέφαλο, είτε πρόκειται για ένα μεμονωμένο επεισόδιο, είτε πρόκειται για ένα έντονο επεισόδιο μιας χρόνιας κεφαλαλγίας, είναι αν ο πονοκέφαλος μπορεί να οφείλεται σε μια σοβαρή υποκείμενη αιτία, όπως για παράδειγμα σε ένα ανεύρυσμα ή αν ο πονοκέφαλος μπορεί να προκαλέσει κάποιο σοβαρό πρόβλημα, όπως για παράδειγμα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η αλήθεια είναι πως εφόσον πρόκειται για μία χρόνια κεφαλαλγία που εκδηλώνεται με κρίσεις, η πιθανότητα να υπάρχει μια ανησυχητική ή επικίνδυνη αιτία για τον πονοκέφαλο αυτό είναι εξαιρετικά μικρή ή και μηδαμινή.

Οι σοβαρές και απειλητικές παθήσεις, όπως οι όγκοι ή τα ανευρύσματα του εγκεφάλου, δεν είναι φυσικά δυνατόν να εκδηλωθούν με μια έντονη κεφαλαλγία περιστασιακά, και πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων στο μεσοδιάστημα.

Έτσι, άνθρωποι που έχουν ένα τέτοιο χρονικό μοτίβο στις κεφαλαλγίες τους και εφόσον αυτό συμβαίνει για ένα διάστημα αρκετών μηνών ή μεγαλύτερο, όταν επισκεφτούν τον ιατρό, αυτό που θα ακούσουν είναι πως ο πονοκέφαλός τους δεν κρύβει κάτι το ανησυχητικό.

Ακόμα και όταν συστηθεί μια απεικονιστική εξέταση, ώστε να αποκλειστεί πλήρως το ενδεχόμενο ύπαρξης μιας υποκείμενης παθολογίας, δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος ανησυχίας.

Από την άλλη πλευρά, προφανώς δεν είναι όλοι οι πονοκέφαλοι αθώοι και ασφαλώς υπάρχει περίπτωση, σοβαρές παθήσεις να εκδηλωθούν με διάφορα συμπτώματα, ανάμεσα στα οποία μπορεί να είναι και η κεφαλαλγία.

Υπάρχουν κάποια στοιχεία στο ιστορικό που θα στρέψουν την προσοχή του γιατρού στην ανάγκη διενέργειας περαιτέρω ελέγχου, με κύριο στόχο να αποκλειστεί κάποια σοβαρή αιτία.

Αυτό συνήθως θα συμβεί σε περιπτώσεις ενός πρωτοεμφανιζόμενου πονοκεφάλου, ενός πονοκεφάλου που σχετικά γρήγορα και προοδευτικά διαρκώς επιδεινώνεται, ενός πονοκεφάλου που δεν έχει την τυπική συμπτωματολογία μιας ημικρανίας ή μιας άλλης καλοήθους κεφαλαλγίας, αλλά έχει άτυπα συμπτώματα.

Σε άλλες περιπτώσεις, μια κεφαλαλγία που πυροδοτείται η επιδεινώνεται από το βήχα, το φτέρνισμα, την σωματική άσκηση ή ένας έντονος πονοκέφαλος για μέρες μπορεί να οδηγήσουν σε ανάγκη για έλεγχο.

Οι γιατροί που ασχολούνται με τις κεφαλαλγίες, είτε είναι νευρολόγοι, είτε γιατροί της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, γνωρίζουν να διακρίνουν έναν ανησυχητικό από έναν η ανησυχητικό πονοκέφαλο και βέβαια, όταν τίθεται θέμα αμφιβολίας, μπορεί να συζητήσουν τις απαραίτητες εξετάσεις ώστε να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα παθολογίας.

Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD, Επιστημονικός Σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος

Βιβλιογραφία

Βικελής Μ. Ημικρανία και άλλες κεφαλαλγίες. Έκδοση του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος. Αθήνα, 2021

Do TP, Remmers A, Schytz HW, Schankin C, Nelson SE, Obermann M, Hansen JM, Sinclair AJ, Gantenbein AR, Schoonman GG. Red and orange flags for secondary headaches in clinical practice: SNNOOP10 list. Neurology 2019 15;92(3):134-144.