Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ): Πρακτικές Διατροφικές Συμβουλές

 Το ΣΕΕ αποτελεί μία λειτουργική διαταραχή του εντέρου, κατά την οποία εκδηλώνεται πληθώρα ενοχλητικών συμπτωμάτων, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Αξίζει να σημειωθεί, πως παρατηρείται στο 11-15% του γενικού πληθυσμού, αφορά κυρίως τους ενήλικες και ειδικότερα τις γυναίκες.

Το ΣΕΕ χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο ποικίλων και επαναλαμβανόμενων συμπτωμάτων, των οποίων η διάρκεια υπερβαίνει τους 3 μήνες.

Συνήθη συμπτώματα είναι: κοιλιακό άλγος μετά από γεύμα ή περίοδο στρες, διάρκειας 2-3 ή περισσότερων ωρών, διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή πιθανή εναλλαγή και των 2, κοιλιακή διάταση (φούσκωμα), κράμπες και μετεωρισμός, αυξημένη κινητικότητα του εντέρου και μερικές φορές ημικρανίες και αϋπνία.

Η διάγνωση της διαταραχής γίνεται εξ αποκλεισμού άλλων οργανικών παθήσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως τα αίτια του ΣΕΕ ερευνώνται για περισσότερο από 2 αιώνες, ωστόσο ακόμη δεν έχει εξακριβωθεί ποια είναι η ακριβής αιτία για την εμφάνισή του.

Υπάρχουν 3 θεωρίες που επεξηγούν εν μέρει ότι:

• Συνιστά απόρροια δίαιτας
• Αποδίδεται σε διαταραχές κινητικότητας του εντέρου
• Αποτελεί ψυχογενή-σωματοποιημένη απόκριση ως μορφή λειτουργικής διαταραχής του εντέρου

Παράλληλα όμως, ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΕΕ αυξάνεται κατά 6 φορές, ως αποτέλεσμα έντονων γαστρεντερικών μολύνσεων.

Ορμονικές μεταβολές, η κατανάλωση ορισμένων τροφών, άγχος και κατάθλιψη, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωσή του.

Διάφορα συναισθήματα επηρεάζουν δυναμικά και ασυνείδητα τη λειτουργία του εντέρου, ειδικότερα, συναισθήματα που σχετίζονται με έντονα και δυσάρεστα γεγονότα, όπως πένθος και απώλεια εργασίας.

Γι’ αυτό θα πρέπει να αναφερθεί και η κοινωνιολογική διάσταση του νοσήματος, όπου συχνά ο ασθενής αναζητά περίθαλψη βάσει της γενικότερης στάσης ζωής του και όχι αυτών καθαυτών των συμπτωμάτων.

Αξίζει να αναφερθεί η διαχρονικής αξίας φράση του Ιπποκράτη:

«Είναι πιο σημαντικό να γνωρίζεις τον άνθρωπο που φέρει την ασθένεια ολιστικά, από το ποια ασθένεια φέρει ο κάθε άνθρωπος».

Μια ολιστική θεραπευτική αντιμετώπιση για την ανακούφιση των συμπτωμάτων,  περιλαμβάνει:

• Διατροφική μέριμνα, μέσω διατροφικών τροποποιήσεων
• Φαρμακευτική αντιμετώπιση προς αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας του πεπτικού συστήματος με συμβολή τόσο του παθολόγου όσο και γαστρεντερολόγου
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου, που συμπεριλαμβάνει και ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση
• Καταλυτικής σημασίας κρίνεται και η σωστή ενημέρωση του ασθενούς και η συνεργασία με τον εκάστοτε ιατρό-θεραπευτή, στα πλαίσια μίας πιο εξατομικευμένης θεραπείας

Χρήσιμες Συμβουλές:

Για την ανακούφιση από τον πόνο, συνίστανται:

• Ξεκούραση. Σε περίπτωση κοιλιακού άλγους, τοποθετήστε ένα μπουκάλι με ζεστό νερό, ή ένα μαξιλάρι θέρμανσης στην κοιλιά σας.
• Βαθιές εισπνοές, χαλάρωση και ύπνος, ή για τουλάχιστον 30 λεπτά ημερησίως κάντε ένα ζεστό μπάνιο, ακούστε απαλή μουσική, ή ασχοληθείτε με οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα η οποία πραγματικά σας ευχαριστεί.
• Κατανάλωση ενός παυσίπονου. ΠΡΟΣΟΧΗ όμως, σε χρόνια βάση μειώστε το, προς αποφυγή εθισμού στα συγκεκριμένα φάρμακα.

Εάν η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων είναι επώδυνη για το στομάχι και το έντερο, αποφύγετέ την.

Επώδυνες Τροφές για το Ευερέθιστο Έντερο

• Λίπος: ισχυρό διεγερτικό των εντερικών συσπάσεων (σε λιπαρές σάλτσες, τηγανιτά, αρτοσκευάσματα, γρήγορο φαγητό)
• Πικάντικα τρόφιμα και τρόφιμα που προκαλούν μετεωρισμό (κρεμμύδια, λάχανο, φασόλια, μπρόκολο, κουνουπίδι), κρίνονται ανεπαρκώς ανεκτά από ένα ευερέθιστο έντερο
• Κατανάλωση καφεΐνης: προωθεί την κινητικότητα του εντέρου
• Υπέρμετρη και καθημερινή κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων (π.χ. μπύρα), και ταννινών (κόκκινο κρασί)

Προσθέστε στη Διατροφή σας:

• Φυτικές ίνες: συστατικά άκρως αποτελεσματικά, τόσο κατά της διάρροιας όσο και κατά της δυσκοιλιότητας, κατά προτίμηση μη διαλυτές (πίτουρα, δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά)
• Φυσικά καθαρτικά, π.χ. θρυμματισμένοι σπόροι ψύλλιου. Στα φαρμακεία, θα βρείτε ποικιλία φυτικών προϊόντων, τα οποία δεν καθίστανται εθιστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, εν αντιθέσει με τα χημικά καθαρτικά
• Αρκετά υγρά, πχ. 6-8 ποτήρια νερό, χυμούς, φρούτα και λαχανικά, ημερησίως

Συμπερασματικά, επιβάλλεται να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας όταν εκδηλωθούν έντονα και ανησυχητικά συμπτώματα, απώλεια βάρους (ίσως σηματοδοτεί ασθένεια), παρουσία αίματος στα κόπρανα (ίσως υποδηλώνει ασθένεια) και τέλος για μια ορθή πληροφόρηση σχετικά με τη διαταραχή αυτή, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της καθημερινής σας ζωής.

Όλγα-Ιωάννα Λιόλιου, MSc, Κλινική Φαρμακοποιός