Friday, December 08, 2006

AIDS: Πόσο κοντά είμαστε στην αντιμετώπισή του?

Σαν ασθένεια διαγνώστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1981. Αρχικά θεωρήθηκε μιά νόσος που έπλητε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού και συγκεκριμένα τους ομοφυλόφιλους, σύντομα όμως όπως εξελίχθηκε, αποδέιχτηκε μιά ασθένεια που αφορά όλους ,μιά αληθινή μάστιγα της σύγχρονης ανθρωπότητας. (σήμερα νοσούν παγκοσμίως πάνω από 45 εκατομ. άτομα ανεξαρτητως φύλου και ηλικίας).
Μέχρι αυτή τη στιγμή εμβόλιο για την πρόληψη της ασθένειας δεν έχει ακόμα βρεθεί, έτσι όλα τα μέτρα αντιμετώπισης στρέφονται στην πρόληψη ,και αν το άτομο νοσήσει στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.

Το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας όπως λέγεται το AIDS στα εληνικά προκαλείται από μιά ομάδα ιών που ανήκουν στην κατηγορία των ρετροιών (περιέχουν δηλ RNA) , και σαν τέτοιοι δεν μπορούν να επιβιώσουν από μόνοι τους αλλά χρειάζονται κύτταρο ξενιστή. (για τους συγκεκριμένους ιούς τα κύτταρα ξενιστές είναι τα ανθρώπινα Τ4 λεμφοκύτταρα που κυρίως είναι υπέυθυνα για την στήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος (άμυνα του οργανισμού).
Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί δύο ξεχωριστοί τύποι ιων HIV (Human Immune Virus). Ο HIV1 που ευθύνεται κυρίως για τα κρούσματα του AIDS σε όλο τον κόσμο και ο HIV2 που είναι διαδεδομένος κυρίως στη Δ. Αφρική.
Η δυσκολία παρασκευής εμβολίου έγκειται στο γεγονός ότι οι δύο αυτοί τύποι ιών μεταλάσσονται πολύ εύκολα και παρουσιάζουν συν τοις άλλοις ανθεκτικότητα και στις διάφορες θεραπείες.

Τρόποι μετάδοσης
Ο ιός του AIDS ανευρίσκεται στο αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά κάποιου ή κάποιας που είναι φορέας ή έχει εκδηλώσει τη νόσο, με συνέπεια να μπορεί να μεταδοθεί:
  1. Με τη σεξουαλική επαφή
  2. Αιματογενώς και,
  3. Από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της κύησης, του τοκετού, ή του θηλασμού
Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η αντίληψη ότι η ασθένεια αφορά μόνο τους ομοφυλόφιλους είναι τελείως λανθασμένη. Μπορεί βέβαια πρακτικά η μετάδοση να είναι πιό εύκολη κατά την πρωκτική επαφή, αλλά η ερωτική πρακτική ουδεμίαν σημασιάν έχει, αφού σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η λήψη μέτρων προφύλαξης.
Αιματογενώς η νόσος μεταδίδεται μέσω αντικειμένων που έχουν μολυνθεί με το αίμα του ασθενή. Ποιό συνηθισμένη βέβαια περίπτωση η κοινή χρήση συρίγγων μεταξύ των ναρκωμανών. Αλλά εξ'ίσου επικίνδυνα μπορούν να αποδειχθούν και τα ξυραφάκια, τα εργαλεία για μανικιούς , τατουάζ, τρύπημα αυτιών με πλημελώς αποστειρωμένα εργαλεία κλπ. Παλαιότερα πριν καθιερωθούν οι αυστηροί έλεγχοι, η νόσος μεταδιδόταν και μέσω μεταγγίσεων αίματος.

Πως ΔΕΝ μεταδίδεται
Με τη χειραψία
Με τα δάκρυα
Με τις κοινωνικές επάφες
Με μιά αγκαλιά ή με ένα φιλί
Με την κοινή χρήση αντικειμένων όπως πιάτα ποτήρια
Από τις τουαλέτες
Με τα σταγονίδια του βήχα και του φταρνίσματος
Από την πισίνα ή τη θάλασσα
Από την επαφή με κάποια επιφάνεια ή αντικείμενο
Από τα έντομα και τα ζώα

Τι κάνει ο ιός στον ανθρώπινο οργανισμό.
Οπως είπαμε, ο ιός χρησιμοποιεί σαν ξενιστές κύτταρα τα Τ4 του λεμφικού συστήματος ακριβώς δηλ αυτά τα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για να ενεργοποιήσουν όλους τους μηχανισμούς άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος, όταν κάποιος λοιμογόνος παράγοντας εισέλθει στο σώμα μας (βακτήρια, ιοι κλπ), με αποτέλεσμα εν τέλει ο οργανισμός να μείνει απολύτως ευάλωτος και στη παραμικρή λόιμωξη, που κάτω υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα να αντιμετωπιστεί.

Τα στάδια της νόσου
Το AIDS έχει μιά αργή εξέλιξη που μπορεί να χωριστεί σε 4 στάδια

Στάδιο 1
Πρόκειται για την αρχική μόλυνση στον ιό. Τις περισσότερες φορε΄ς δεν υπάρχουν συμπτώματα, αλλά και αν υπάρξουν αυτά είναι εξαιρέτικα ήπια, όπως κεφαλαλγία ήπιος πυρετός, πονόλαιμος και γενική αδιαθεσία, συμπτώματα που σε τίποτα δεν διαφέρουν από μιάς απλής ίωσης.
Παρ'όλα αυτά όμως ακόμα και σ'αυτό το πρώιμο στάδιο η μεταδοτικότητα του ανθρώπου είναι πολύ μεγάλη καθώς μεγάλη συγκέντρωση του ιού βρίσκεται στο σπέρμα και τα κολπικά υγρά.

Στάδιο 2
Πάλι δεν εκδηλώνοντα ιεμφανή κλινικά συμπτώματα αλλά η νόσος μπορεί να διαγνωσθεί με κλινικές εξετάσεις. Το στάδιο αυτό διαρκεί συνήθως πολλά χρόνια που μπορεί να φθάσουν μέχρι και δέκα αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η διάρκεια περορίζεται σε μερικούς μήνες. παρ'όλο που δεν έχουμε συμπτώματα, ο ιο΄ς εξαπλώνεται μέσα στα Τ4 λεμφοκύτταρα και σιγά σιγά τα καταστρέφει.

Στάδιο 3
Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πολλαπλών διογκωμένων λεμφογαγγλίων που είναι ευάισθητα στηναφή. Αρχικά μπορεί να μην υπάρχει άλλο σύμπτωμα, όσο όμως εξελίσσεται η νόσοσ οι πρώτες ευκαιριακές λοιμώξεις κάνουν την εμφάνισή τους και η ίασή τους πε΄ρνει περισσότερο του συνήθους χρόνου. Εχουμε επίσης πυρετούς και διάρροιες χωρίς προφανή αιτία.

Στάδιο 4
Εμφανίζονται πλέον λοιμώξεις που χαρακτηρίζουν την νόσο- εγκεφαλική τοξοπλάσμωση, πνευμονοκύστωση κά. Ακόμα και διάφορες μορφές καρκίνου όπως το σάρκωμα Kaposi.

Ενας ασθενής θεωρείται ότι έχει AIDS σε ενεργή πλήρη λοίμωξη, δηλαδή έχει μεταπηδήσει από το στάδιο φορέας, όταν ο αριθμός των Τ4 λεμφοκυττάρων του είναι μικρότερος από 200.(φυσιολογικά είναι 1000 ανά κυβ εκ. αίματος) ή μικρότερος από το 14% του συνόλου των λεμφοκυττάρων του, ανεξαρτήτου κλινικής εικόνας.

Εργαστηριακή Διάγνωση
Η πλέον κοινή μέθοδος οροπροσδιορισμού είναι η μέθοδος ELISA η οποία γίνεται και δωρεάν σε όλα τα κρατικά εργαστήρια νοσοκομείων αλλά και φορέων που ασχολούντια με την AIDS λοίμωξη. Η μέθοδος αυτή βέβαια πρέπει να διασταυρώνεται και με άλλη μέθοδο.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!
Μέχρι και έξι μήνες μετά την πρωτοπαθή λόιμωξη (τη στιγνή δηλ της εισόδου του ιού στον οργανισμό) η μέθοδος ELISA μπορεί να δώσει ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, με ολέθριο αποτέλεσμα ο φορέας εν αγνοία του να εξακολουθεί να μολύνει.
Μιά πιό εξελιγμένη τεχνική ανίχνευσης του ιού είναι η PCR η οποία μπορεί να γίνει σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα.

Ομάδες ατόμων που ελέγχονται ορολογικά για τον ιό HIV
Ατομα με ελεύθερες σεξουαλικές σχέσεις
Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ουσιών
Οσοι πρόκειται να ξεκινήσουν μιά μονογαμική σχέση
Οσοι γίνονται αιμοδότες
Οι έγκυες

Η Θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου
Πρέπει να ξεκινά όσον το δυνατόν νωρίτερα γίνεται και αυτό είναι προφανές.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται λέγονται αντιρετροικά και στόχο έχουν να εμποδίσουν την εξάπλωση του ιού μέσα στα Τ4 λεμφοκύτταρα.
Καθώς η διαδικασία αυτή εξελίσσεται σε διάφορα στάδια, έχουν κατασκευαστεί φάρμακα που το καθένα δρα και σε διαφορετικό στάδιο. Ετσι ο ασθενής λαμβάνει ένα συβδυασμό φαρμάκων. Οπως είναι λογικό, χάρη στη συνεχή πρόοδο της μοριακής βιολογίας υπάρχει και συνεχής εξέλιξη τόσο όσον αφορά στη σύνθεση των φαρμάκων, όσο και στον τρόπο χρήσης και συνδυασμού τους (πρωτοκολλο χρήσης). Σε κάθε περίπτωση ο σκοπός είναι ο περιορισμός στο ελάχιστο του ιικού φορτίου (δηλ ελέυθερων ιών στο αίμα).

Προφύλαξη
Προφύλαξη ίσον Προφυλακτικό του οποίου η χρήση πρέπει να γίνεται χωρίς ενδοιασμόυς και με σωστό τρόπο ίδίως όταν πρόκειται να ξεκινήσουμε μία ευκαιριακή σχέση

Κανόνες χρήσης
  • Ελέγχετε πάντα την ημερομηνία λήξης
  • Αγοράζετε προδυλακτικά μόνον από τα φαρμακεία
  • Διατηρείτε τα σε δροσερό μέρος και ποτές σε μέρη που αναπτύσσονται θψηλές θερμοκρασίες (ντουλαπάκι αυτοκινήτου, πορτοφόλι κλπ)
  • Μην ανοίγετε την συσκευασία με τα δόντια ή με τα νύχια γιατί μπορέι να σκίσετε το προφυλακτικό
  • Εφαρμόζετε πιστά τις οδηγίες χρήσεως
  • Χρησιμοποιείτε λιπαντικά αν χρειάζετε που είναι υδατοδιαλυτά και ΠΟΤΕ βαζελίνη που καταστρεφει το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένο το προφυλακτικό
  • Χρησιμοποποιείτε προφυλακτικά και κατα την στοματική επαφή
  • Μην χρησιμοποιείτε το προφυλακτικό δεύτερη φορά
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι λίγο πολύ γνωρίζουν τι είναι το AIDS και πως μεταδίδεται, δείχνουν συχνά μιά επιπολαιότητα σε ότι αφορά τα μέτρα προστασίας.
Ο λόγος είναι ότι κατά βάθος δεν πιστέυουν ότι θα μολυνθούν οι ίδιοι.Πρόκειται για μιά πολύ συνηθισμένη αντίδραση που μοιάζει με αυτήν του καπνιστή που ενώ γνωρίζει την βλαπτική επίδραση στην υγεία του, του τσιγάρου, συνεχίζει να καπνίζει.
Με το AIDS όμως δεν είναι για να παίζει κανείς καθώς αποτελεί μιά πολύ επικινδυνη και άμεση απειλή όχι μόνο γιά μας αλλά και τους άλλους που συναναστρεφόμαστε.
Είναι κρίμα μια επιπολαιότητα να σημαδέψει ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή μας

βασισμένο σε άρθρο του ιατρού Μιχάλη Παπαβασιλείου
cherokee_16346@yahoo.com

No comments: